Các loại mô tơ điện phổ biến được sử dụng hiện nay

Mô tơ điện ngày nay, mô tơ điện (motor điện) hay còn gọi là động cơ điện được dùng trong hầu hết các lĩnh vực, từ động cơ nhỏ như thiết bị gia dụng các đồ nghề, lò vi sóng hay máy khoan cầm tay. Động cơ điện giúp tạo ra lực giúp máy móc vận hành phục vụ cho đời sống con người và sản xuất. Vậy chúng có những điểm nổi trội gì mà lại được ưa chuộng đến như vậy? Để biết thêm về mô tơ điện, hãy cùng đọc qua bài viết này.

Mô tơ điện là gì?

Mô tơ điện là loại động cơ dùng chuyển đổi điện năng sang năng lượng cơ học. Hầu hết động cơ điện (motor điện) có vận hành theo hiệu ứng từ. Một số ít là motor áp điện hoạt động dựa trên hiệu ứng áp điện, và thường là motor cỡ nhỏ hoặc siêu nhỏ.

Phân loại mô tơ điện

Mô tơ điện được phân loại theo hai hình thức chủ yếu sau đây:

Phân loại theo dòng điện

Motor điện được thiết kế thành dòng điện xoay chiều (AC) với nhiều kiểu motor và công suất khác nhau. Theo sơ đồ đấu nối điện, người ta có thể phân motor điện ra làm 2 loại chính:

• Mô tơ điện 1 pha: Là loại motor dây quấn stator chỉ có 1 cuộn dây pha, còn nguồn cấp là 1 dây nguội và 1 dây pha (có thêm tụ điện để làm cho lệch pha). Tuy nhiên nếu chỉ có 1 cuộn dây pha thì motor điện sẽ không tự mở máy được vì từ trường 1 pha chính là từ trường đập mạch. Để mô tơ 1 pha có thể tự mở máy được, có thể dùng nhiều phương pháp khác nhau. Hiện nay, mô tơ điện 1 pha đang được sử dụng rất nhiều trong đời sống và sản xuất, chẳng hạn như: các loại máy nén khí, máy bơm nước, tời kéo, các dụng cụ cầm tay,…

• Mô tơ điện 3 pha: Khi dòng điện xoay chiều 3 pha (AC) đi qua phần dây quấn stator sẽ xảy ra 1 điều cực kỳ thú vị đó là nó tạo nên 1 từ trường quay rotating magnetic field (viết tắt là RMF). Do vậy giống như hiện tượng ở phía trên, các thanh dẫn của bộ phận rotor lồng sóc ở bên trong sẽ có dòng điện được tạo ra, từ đó nó sẽ bắt đầu quay.

Phân loại trong thực tế: Mô tơ điện được chia thành hai loại chính:

• Motor đồng bộ: Đây là cấu trúc mô tơ vô cùng đặc biệt khi mà rotor quay cùng tốc độ với từ trường stator. Có 2 loại mô tơ đồng bộ:
• Kích từ độc lập: Được sử dụng nguyên tắc giống như motor từ.
• Kích từ trực tiếp: Nam châm vĩnh cửu được sử dụng chủ yếu trong loại motor đồng bộ này.
• Motor không đồng bộ: Những motor nào vận hành dựa trên nguyên tắc cảm ứng điện từ đều được gọi tắt là mô tơ không đồng bộ. Sự trượt giữa tốc độ quay chậm hơn của rotor kết hợp cùng tốc độ quay của từ trường đã thể hiện bản chất không đồng bộ của quá trình hoạt động motor điện tử.
• Motor không đồng bộ có 1 thành phần quay (rotor) được mô phỏng tương tự như kiểu lồng sóc. Ngoài ra, mô tơ không đồng bộ còn sử dụng cuộn dây nhằm hạn chế bớt áp lực từ dòng khởi động của mô tơ nhờ vào việc các điện trở được đấu nối trực tiếp vào trong mỗi cuộn dây.

Ứng dụng của mô tơ điện

Động cơ điện là loại mô tơ được sử dụng phổ biến bởi sự đan dạng về chức năng cũng như các ứng dụng của nó trong đời sống và sản xuất. Hãy cùng tìm hiểu xem các ứng dụng của nó là gì ?

• Trong sản xuất: Thường sử dụng các mô tơ điện với kích thước nhỏ vào các thiết bị điện dân dụng như: quay bát đĩa trong lò vi sóng, quay lồng máy giặt áo quần, máy rửa bát, quay đĩa CD trong đầu đĩa, quay cánh quạt trong máy quạt hay quay mũi khoan,..…
• Động cơ điện dùng nhiều trong các dây chuyền sản xuất, hệ thống máy móc trong các nhà máy cơ khí, sản xuất ô tô, lắp ráp linh kiện điện tử, đóng gói thành phẩm, chế biến thực phẩm, phân bón, hóa chất, thức ăn gia súc,..…
• Bên cạnh đó, motor điện còn được dùng nhiều trong lĩnh vực vận tải giao thông với các đầu xe lửa, xe cơ giới dùng mô tơ điện để vận hành tiết kiệm chi phí và có hiệu quả.

Ngoài ra, ngày nay khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển mạnh mẽ, con người ứng dụng các mô tơ điện trong công nghệ máy tính, linh kiện và thiết bị cấu thành, đó là các ổ cứng và ổ quang.