Hộp số giảm tốc hoạt động dựa trên nguyên lý truyền động bánh răng. Trong hộp số, các bánh răng được bố trí theo một tỷ số truyền nhất định. Khi động cơ điện quay, bánh răng dẫn động sẽ quay và truyền mô-men xoắn cho bánh răng bị dẫn động. Tỷ số truyền giữa bánh răng dẫn động và bánh răng bị dẫn động sẽ quyết định tốc độ quay và mô-men xoắn đầu ra của hộp số giảm tốc.
Ứng dụng của hộp số giảm tốc
Hộp số giảm tốc là thiết bị cơ khí được sử dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực sản xuất công nghiệp và trong cuộc sống. Nó có chức năng chính là giảm tốc độ quay của động cơ và tăng momen xoắn, giúp phù hợp với yêu cầu của các thiết bị máy móc.
Ứng dụng trong sản xuất
Hộp số giảm tốc được ứng dụng rộng rãi trong các ngành sản xuất như:
- Sản xuất thực phẩm, thức ăn gia súc, sản xuất bao bì,…
- Sản xuất ô tô, xe máy, tàu thuyền,…
- Sản xuất vật liệu xây dựng, xi măng, sắt thép,…
- Sản xuất hóa chất, dược phẩm,…
- Sản xuất máy móc thiết bị,…
Trong các ngành sản xuất, hộp số giảm tốc được sử dụng để điều khiển các thiết bị máy móc như:
- Băng tải, băng chuyền
- Máy khuấy trộn
- Máy cán thép
- Máy ép, máy nghiền
- Máy xi mạ,…
Ứng dụng trong công nghiệp
Hộp số giảm tốc cũng được ứng dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp như:
- Luyện kim
- Gia công cơ khí
- Chế biến gỗ
- Khai khoáng
Trong các ngành công nghiệp, hộp số giảm tốc được sử dụng để điều khiển các thiết bị máy móc như:
- Máy lò hơi
- Máy nâng hạ
- Máy tời
- Máy bơm, quạt,…
Ứng dụng trong đời sống
Hộp số giảm tốc cũng được ứng dụng trong đời sống như:
- Trong động cơ xe máy, ô tô
- Trong đồng hồ
- Trong thang máy, cửa cuốn,…
Hộp số giảm tốc phổ biến
Ưu điểm của hộp số giảm tốc
Hộp số giảm tốc là thiết bị cơ khí quan trọng, được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành sản xuất công nghiệp và trong cuộc sống. Hộp số giảm tốc có nhiều ưu điểm vượt trội, bao gồm:
- Cấu tạo gọn nhẹ, dễ lắp đặt và sử dụng
Hộp số giảm tốc có cấu tạo đơn giản, gọn nhẹ, dễ dàng lắp đặt và sử dụng trong những không gian nhỏ hẹp. Cấu tạo đơn giản cũng giúp cho người sử dụng dễ dàng trong việc vệ sinh và bảo trì thường xuyên, hoặc khi cần thiết để thay thế các linh kiện.
- Tỉ số truyền lớn
Hộp số giảm tốc có thể giảm tốc độ quay của động cơ điện, đồng thời tăng mô-men xoắn đầu ra. Tỉ số truyền của hộp số giảm tốc có thể thay đổi tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng.
- Độ bền cao
Hộp số giảm tốc được chế tạo từ các vật liệu chất lượng cao, có độ bền cao, giúp hoạt động ổn định, lâu dài.
- Giá thành hợp lý
Hộp số giảm tốc có giá thành hợp lý, phù hợp với điều kiện kinh tế của nhiều doanh nghiệp.
Ưu điểm của từng loại hộp số giảm tốc
Ngoài những ưu điểm chung trên, từng loại hộp số giảm tốc còn có những ưu điểm riêng biệt, cụ thể như sau:
- Hộp số giảm tốc bánh răng
- Ưu điểm:
- Giải nhiệt tốt nên hiệu suất cao.
- Cấu tạo đơn giản, dễ sử dụng, bảo dưỡng, sửa chữa.
- Nhược điểm:
- Cấu tạo không đẹp mắt và chiếm diện tích lớn.
- Hộp số giảm tốc hành tinh
- Ưu điểm:
- Thiết kế nhỏ gọn, có tỉ số truyền lớn.
- Có thể kết nối với động cơ điện lẫn động cơ thủy lực.
- Nhược điểm:
- Khả năng tản nhiệt kém.
- Hộp số giảm tốc cyclo
- Ưu điểm:
- Tỉ số truyền động lớn.
- Thiết kế nhỏ gọn.
- Có cấu tạo đơn giản.
- Nhược điểm:
- Chưa được sử dụng phổ biến.
Trên đây là những ưu điểm của hộp số giảm tốc. Khi lựa chọn hộp số giảm tốc, cần cân nhắc các yếu tố như nhu cầu sử dụng, môi trường hoạt động, khả năng tài chính để lựa chọn loại hộp số giảm tốc phù hợp.
Cấu tạo hộp số giảm tốc
Hộp số giảm tốc là thiết bị cơ khí dùng để giảm tốc độ quay của động cơ điện, đồng thời tăng mô-men xoắn đầu ra. Hộp số giảm tốc được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành sản xuất công nghiệp và trong cuộc sống.
Cấu tạo chính của hộp số giảm tốc bao gồm các bộ phận sau:
- Hệ thống bánh răng: Bộ phận này là thành phần chính của hộp số giảm tốc, có nhiệm vụ truyền động và giảm tốc độ quay. Hệ thống bánh răng của hộp số giảm tốc có thể được chế tạo từ nhiều loại vật liệu khác nhau, phổ biến nhất là thép, gang, nhôm,…
- Vỏ hộp: Bộ phận này có nhiệm vụ bảo vệ các bộ phận bên trong hộp số, đồng thời giúp cố định các bộ phận này ở đúng vị trí. Vỏ hộp thường được chế tạo từ các vật liệu cứng cáp, chịu lực tốt như thép, gang,…
- Ổ bi: Bộ phận này có nhiệm vụ đỡ trục bánh răng, giúp bánh răng quay trơn tru, giảm ma sát. Ổ bi thường được làm từ các vật liệu có độ bền cao, chịu lực tốt như thép, gốm, nhựa,…
- Gioăng cao su: Bộ phận này có nhiệm vụ giảm ma sát giữa các bộ phận bên trong hộp số, giúp hộp số vận hành êm ái, giảm tiếng ồn.
Cấu tạo chi tiết của hộp số giảm tốc
Tùy theo loại hộp số giảm tốc mà cấu tạo chi tiết của hộp số có thể khác nhau. Dưới đây là cấu tạo chi tiết của một số loại hộp số giảm tốc phổ biến:
- Hộp số giảm tốc bánh răng: Hộp số giảm tốc bánh răng là loại hộp số giảm tốc phổ biến nhất hiện nay. Loại hộp số này có cấu tạo đơn giản, dễ lắp đặt và bảo dưỡng.
Cấu tạo chi tiết của hộp số giảm tốc bánh răng bao gồm:
- Trục vào: Trục này được nối với động cơ điện.
- Trục ra: Trục này được nối với tải.
- Bánh răng dẫn động: Bánh răng này được gắn trên trục vào.
- Bánh răng bị dẫn động: Bánh răng này được gắn trên trục ra.
- Ổ bi: Ổ bi được lắp đặt giữa trục vào và trục ra.
- Hộp số giảm tốc hành tinh: Hộp số giảm tốc hành tinh là loại hộp số giảm tốc có tỷ số truyền lớn, kích thước nhỏ gọn. Loại hộp số này thường được sử dụng trong các thiết bị có yêu cầu về kích thước nhỏ gọn và tỷ số truyền lớn.
Cấu tạo chi tiết của hộp số giảm tốc hành tinh bao gồm:
- Trục vào: Trục này được nối với động cơ điện.
- Trục ra: Trục này được nối với tải.
- Bánh răng hành tinh: Bánh răng này được đặt giữa trục vào và trục ra.
- Bánh răng chủ động: Bánh răng này được gắn trên trục vào.
- Bánh răng bị động: Bánh răng này được gắn trên trục ra.
- Hộp số giảm tốc trục vít: Hộp số giảm tốc trục vít là loại hộp số giảm tốc có tỷ số truyền lớn, độ chính xác cao. Loại hộp số này thường được sử dụng trong các thiết bị có yêu cầu về độ chính xác cao.
Cấu tạo chi tiết của hộp số giảm tốc trục vít bao gồm:
- Trục vào: Trục này được nối với động cơ điện.
- Trục ra: Trục này được nối với tải.
- Trục vít: Trục này được gắn trên trục vào.
- Đai ốc: Đai ốc này được gắn trên trục ra.
Phân loại hộp số giảm tốc
Hộp số giảm tốc là thiết bị cơ khí dùng để giảm tốc độ quay của động cơ, đồng thời tăng mô-men xoắn đầu ra. Hộp số giảm tốc được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành sản xuất công nghiệp và trong cuộc sống.
Phân loại theo cấp giảm tốc
Hộp số giảm tốc được phân loại theo số lần thay đổi tỉ số truyền động.
- Hộp số giảm tốc 1 cấp: Đây là loại hộp số giảm tốc có 1 lần thay đổi tỉ số truyền động. Tùy thuộc vào mục đích sử dụng mà người dùng lựa chọn các loại hộp giảm tốc cấp 1 bánh răng trụ, bánh răng nghiêng,…
- Hộp số giảm tốc 2 cấp: Loại hộp số giảm tốc này sẽ có 2 lần thay đổi tỉ số truyền động. Hộp số giảm tốc cấp hai gồm 2 loại: hộp giảm tốc 2 cấp bánh răng trụ răng nghiêng, hộp giảm tốc bánh răng trụ 2 cấp đồng trục,…
- Hộp số giảm tốc 3 cấp: Hộp số giảm tốc có 3 lần thay đổi tỉ số truyền động nên được gọi là hộp giảm tốc 3 cấp.
Phân loại theo cấu tạo
Hộp số giảm tốc được phân loại theo cấu tạo bên trong thành 6 loại:
- Hộp số giảm tốc bánh răng hành tinh: Đây là thiết bị được thiết kế và cải tiến theo dạng truyền bánh răng. Các bánh răng này sẽ được bố trí lắp đặt sao cho ăn khớp với nhau. Điểm nổi bật của thiết bị này là có kích thước nhỏ gọn, tỉ số truyền động lớn nên thường được lắp đặt ở những vị trí có không gian chật hẹp nhưng cần công suất lớn.
- Hộp số giảm tốc bánh răng côn: Hộp giảm tốc bánh răng côn chính là dạng hộp số bánh răng nhuyễn ăn khớp với nhau, đặc điểm nổi bật của thiết bị này là dễ sử dụng, thuận tiện trong việc bảo trì và sửa chữa, hiệu suất làm việc cao và giải nhiệt tốt. Tuy nhiên, loại hộp giảm tốc bánh răng côn 1 cấp, côn trụ 2 cấp lại có kích thước lớn và chiếm diện tích hơn.
- Hộp số giảm tốc trục vít: Nếu bạn đang cần lắp hộp giảm tốc cho động cơ có công suất dưới 11kw thì hộp giảm tốc trục vít 1 cấp, 2 cấp,… là sự lựa chọn tuyệt vời bởi thiết bị được người dùng đánh giá cao. Cấu tạo của thiết bị này gồm 1 trục vít (guồng xoắn) được làm bằng thép không gỉ và 1 bánh răng được làm bằng đồng thau. Ngoài ra, thiết bị hộp giảm tốc trục vít còn có 2 trục vào, 2 trục ra, 4 vòng bi bạc đạn và có thể thoải mái lựa chọn với các size từ size 50 đến size 250 với cách tính size sẽ dựa trên kích thước thực tế đo được từ trục ra đến trục vào.
- Hộp số giảm tốc bánh răng trục thẳng: Hộp số giảm tốc bánh răng trục thẳng là loại thiết bị tiêu chuẩn, được sử dụng chủ yếu trong công nghiệp. Loại hộp số giảm tốc bánh răng trục thẳng được làm bằng thép hoặc gang, được kết nối với motor truyền động thông qua các khớp nối hoặc bánh đà. Loại thiết bị này được thiết kế với các cặp bánh răng ăn khớp với nhau, trục đầu vào trùng với trục đầu ra.
- Hộp giảm tốc đồng trục: Là hộp giảm tốc 2 trục song song, đây là loại hộp dạng trục thẳng của hộp giảm tốc bánh răng, có các bánh răng trụ nghiêng ăn khớp với nhau. Ưu điểm của loại thiết bị này là chiều dài và trọng lượng của hộp nhỏ. Hộp giảm tốc đồng trục gồm 2 loại: Động cơ có 2 lần thay đổi tỉ số truyền động, hộp giảm tốc bánh răng trụ 2 cấp đồng trục.
- Hộp giảm tốc cyclo: Hộp giảm tốc cyclo có cấu tạo bằng bi, được thiết kế đặc biệt hơn với con lăn và các đĩa, hoạt động theo dạng trượt. Nhiều người thường lựa chọn sử dụng bởi cấu tạo đơn giản, nhỏ gọn, tỉ số truyền động rất lớn nhưng lại có hiệu suất hoạt động không cao và tiêu tốn nhiều năng lượng.
Cách lắp đặt hộp số giảm tốc
Hộp số giảm tốc là thiết bị cơ khí dùng để giảm tốc độ quay của động cơ, đồng thời tăng mô-men xoắn đầu ra. Hộp số giảm tốc được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành sản xuất công nghiệp và trong cuộc sống.
Các bước lắp đặt hộp số giảm tốc
- Lựa chọn hệ thống vận tải, dây chuyền cần lắp đặt giảm tốc.
- Lắp đặt khớp hệ trục truyền động của hộp giảm tốc với trục động cơ điện.
- Siết ốc phải đều tay, mọi ốc vít cùng có 1 độ chặt ngang nhau, để giám chấn.
- Nếu lắp bằng khớp nối thì có thể dùng khớp nối có giảm chấn, để tăng tuổi thọ cho hộp số.
- Chạy thử hệ thống để đảm bảo vận hành khớp và phù hợp với tốc độ mà khách hàng mong muốn. Trong trường hợp hệ thống vận hành bị nặng, có thể tra thêm dầu hoặc nhớt để giúp hệ thống hoạt động trơn tru hơn.
Các bước lắp đặt hộp số giảm tốc cụ thể
- Lựa chọn hệ thống vận tải, dây chuyền cần lắp đặt giảm tốc: Tùy theo trọng tải và yêu cầu vận hành của hệ thống, bạn cần lựa chọn loại hộp số giảm tốc có công suất và tỉ số truyền động phù hợp.
- Lắp đặt khớp hệ trục truyền động của hộp giảm tốc với trục động cơ điện: Hộp số giảm tốc thường được kết nối với động cơ điện thông qua khớp nối. Có nhiều loại khớp nối khác nhau, bạn cần lựa chọn loại khớp nối phù hợp với công suất và tốc độ quay của động cơ.
- Siết ốc phải đều tay, mọi ốc vít cùng có 1 độ chặt ngang nhau, để giám chấn: Khi siết ốc, bạn cần lưu ý siết đều tay, không được siết quá chặt hoặc quá lỏng. Siết quá chặt có thể làm hỏng khớp nối, siết quá lỏng có thể làm cho khớp nối bị lỏng lẻo, dẫn đến rung lắc và giảm tuổi thọ của hệ thống.
- Nếu lắp bằng khớp nối thì có thể dùng khớp nối có giảm chấn, để tăng tuổi thọ cho hộp số: Khớp nối có giảm chấn giúp giảm rung lắc và chấn động, giúp bảo vệ hộp số và động cơ.
- Chạy thử hệ thống để đảm bảo vận hành khớp và phù hợp với tốc độ mà khách hàng mong muốn: Sau khi lắp đặt xong, bạn cần chạy thử hệ thống để kiểm tra xem hệ thống có vận hành tốt không, có khớp không, tốc độ quay có phù hợp với yêu cầu hay không. Nếu hệ thống vận hành không tốt, bạn cần kiểm tra lại các bước lắp đặt và điều chỉnh cho phù hợp.