Cách giảm tốc độ motor 3 pha – Ngày nay, motor 3 pha được các doanh nghiệp ưa chuộng, sử dụng trong nhiều lĩnh vực công nghiệp nhờ các tính năng vượt trội, các ưu điểm của nó, Tuy nhiên, để thích ứng với từng công việc, hoat động cụ thể thì người ta cần điều chỉnh tốc độ motor 3 pha sao cho phù hợp. Vậy, có những cách nào để điều chỉnh tốc độ motor 3 pha? Để biết thêm chi tiết, chúng ta cùng tham khảo qua bài viết sau.
Các phương pháp để điều chỉnh tốc độ motor 3 pha
Cách giảm tốc độ motor 3 pha bằng cách thay đổi các cặp số đôi cực
Số cặp số đôi cực mà dây quấn stato có thể nối là bao nhiêu thì tương đương với bấy nhiêu cấp của tốc độ động cơ. Vậy nên, nếu ta muốn thay đổi tốc độ động cơ thì chỉ có thể dùng cách là thay đổi từng cấp không bằng phẳng. Có nhiều cách để thay đổi số đôi cực của phần dây quấn stato, ví dụ:
Để có được các cặp số đôi cực khác nhau ta có thể đổi cách nối dây, thường sử dụng trong động cơ điện 2 tốc độ, dựa theo tỷ lệ 2:1.
Trên rãnh stato, ta đặt 2 dây quấn độc lập có các cặp số đôi cực khác nhau, đa phần thì để đạt 2 tốc độ theo tỷ lệ là 4:3 hoặc 6:5.
Trên rãnh stato của motor có đặt 2 dây quấn độc lập luôn có cặp số đôi cực khác nhau, mỗi dây quấn của nó nếu ta thay đổi cách nối thì sẽ có được các số đôi cực khác nhau.
Dây quấn roto trong mô tơ 3 pha không đồng bộ chính là roto dây quấn có số đôi cực bằng số đôi cực của cả dây quấn stato. Vì vậy, khi muốn đấu lại dây quấn stato cho motor để có các cặp số đôi cực khác nhau thì ta cũng phải đấu lại dây quấn roto, điều này khá cầu kì và rườm rà.
Ngược lại, cuộn dây quấn roto lồng sóc có khả năng thích ứng với bất kì cặp số đôi cực nào của dây quấn stato. Chính vì vậy, nó thích hợp cho motor điện thay đổi cặp số đôi cực giúp điều chỉnh tốc độ. Mặc dù điều chỉnh ở tốc độ nhảy cấp, nhưng motor 3 pha này vẫn có thể giữ nguyên độ cứng của đặc tính cơ, đó là một ưu điểm lớn.
Cách giảm tốc độ motor 3 pha bằng phương pháp thay đổi tần số
Tốc độ của động cơ không đồng bộ có giá trị bằng n = n1(1 – s) = (60f/ p) (1 – s). Khi hệ số trượt có ít sự thay đổi thì tốc độ và tần số sẽ tỷ lệ thuận với nhau. Mặt khác, từ biểu thức E1=4.44f1W1Kdq Ømax, ta thấy rằng: max và E1/ f1 tỉ lệ thuận với nhau.
Nếu có ý định giữ cho giá trị Ømax= const thì chúng ta phải điều chỉnh cùng lúc, cả E/f. Tức là chúng ta phải sử dụng một nguồn điện đặc biệt, đó chính là các máy nén khí, bộ biến tần dùng trong công nghiệp.
Nhờ có sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, các kĩ thuật vi điện tử và điện tử công suất nên bộ biến tần cũng được ra đời. Chúng đã tạo ra một triển vọng vô cùng lớn trong lĩnh vực điều khiển động cơ điện xoay chiều bằng cách thay đổi tần số. Sử dụng biến tần nhờ giúp điều khiển động cơ theo những quy luật khác nhau (quy luật U/ f, điều khiển vector..) đã tạo ra những hệ điều khiển tốc độ động cơ sở hữu nhiều tính năng ưu việt.
Điều chỉnh tốc độ bằng cách thay đổi điện áp được cung cấp cho stato
Như chúng ta đã biết, hệ số trượt giới hạn của Sth không phụ thuộc vào điện áp, nếu R’2 giữu nguyên thì khi chúng ta thực hiện hoạt động giảm tốc điện áp của nguồn U, hệ số trượt tới hạn là Sth sẽ không còn là Mmax giảm tỷ lệ với U2 nữa.
Phương pháp này chỉ áp dụng được đối với máy mang tải, còn đối với máy không mang tải mà chúng ta giảm điện nguồn, thì tốc độ lúc này cũng gần như không đổi.
Điều tốc bằng cách thay đổi điện trở của motor roto dây quấn
Thông qua vành trượt, chúng ta có thể nối 1 con biến trở 3 pha, nó giúp điều chỉnh được vào trong dây quấn rôto. Đối với một momen tải nhất định, khi điện trở phụ càng lớn thì giá trị của hệ số trượt ở điểm làm việc càng lớn (từ a – b – c) (tỷ lệ thuận), tức là tốc độ động cơ sẽ càng giảm xuống. Bởi vì momen thường có tỷ lệ cùng với công suất điện trở Pđt, cho nên ta có: (r2/ s2)= ((r2 + rf)/ s)
Do Pđt của bản thân vẫn giữu nguyên, dòng điện I2 cũng giữ nguyên cho nên một phần công suất cơ trước đó đã được biến đổi thành tổn hao đồng: I2 x Rf. Vì khi ấy, công suất đưa vào được tính là như ban đầu nên dẫn đến hiệu suất giảm, đây cũng được coi là nhược điểm của phương pháp này. Bên cạnh đó, điều chỉnh động cơ với tốc độ được nhiều hay ít còn cần phải phụ thuộc vào độ lớn tải của máy.