Motor giảm tốc, hay còn được gọi là động cơ giảm tốc, motor hộp số, hoặc động cơ hộp số tùy vùng miền. Được thiết kế để vượt trội hơn so với motor thông thường, động cơ giảm tốc là trợ thủ đắc lực, thay thế sức lao động của con người và motor khác trong vô số ứng dụng khác nha cả nông và công nghiệp.
Motor giảm tốc là gì?
Động cơ giảm tốc, còn được gọi là motor giảm tốc, là một loại động cơ điện được sử dụng để giảm tốc độ vận hành của máy móc. Điều này giúp điều chỉnh hoạt động của thiết bị theo tốc độ mong muốn. Cấu trúc bao gồm ba phần chính: Stator (phần cố định có cuộn dây 3 pha quấn trên lõi sắt), Rotor (phần quay thiết kế dưới dạng hình trụ và có dây quấn trên lõi thép), và tổ hợp bánh răng. Motor giảm tốc trung gian giữa động cơ điện và các bộ phận khác của thiết bị, giảm tốc độ quay và điều chỉnh hoạt động của máy móc.
Vỏ của động cơ giảm tốc thường được làm từ gang, nhôm, phần bánh răng và trục làm từ thép cứng, chịu lực và chống mài mòn. Bên trong vỏ thường có mỡ làm mát.
Motor giảm tốc được sử dụng rộng rãi trong các nhà máy sản xuất, nhà xưởng và dây chuyền sản xuất để kiểm soát tốc độ chạy của thiết bị. Đối với các lĩnh vực đòi hỏi tốc độ làm việc ổn định, motor giảm tốc giúp đảm bảo thiết bị hoạt động ở tốc độ nhất định, không quá nhanh cũng không quá chậm. Đây là một thành phần quan trọng trong nhiều thiết bị và dây chuyền sản xuất.
Ứng dụng của Motor Giảm Tốc
Motor giảm tốc, còn gọi là động cơ giảm tốc, đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ sản xuất công nghiệp đến đời sống hàng ngày của chúng ta. Dưới đây là một số ứng dụng cụ thể của motor giảm tốc:
- Chế tạo băng truyền vận tải hàng trong các nhà máy: Motor giảm tốc được sử dụng để điều chỉnh tốc độ của băng truyền, giúp vận chuyển hàng hóa một cách hiệu quả trong các nhà máy sản xuất.
- Trộn cát, đá và các vật liệu xây dựng: Motor giảm tốc hỗ trợ trong quá trình trộn các vật liệu xây dựng như cát, đá để chuẩn bị nguyên liệu cho công trình xây dựng nhà cửa, cầu đường.
- Quay nướng xào chín thực phẩm: Trong ngành công nghiệp thực phẩm, motor giảm tốc được sử dụng để điều chỉnh tốc độ quay của các thiết bị như lò nướng, chảo xào, đảm bảo thực phẩm được chín đều.
- Làm thang máy nâng hạ con người và đồ đạc ở công trường: Motor giảm tốc hỗ trợ trong việc điều chỉnh tốc độ của thang máy và các thiết bị nâng hạ, đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
- Chăn nuôi thủy sản: Motor giảm tốc được áp dụng trong các hệ thống chăn nuôi thủy sản, giúp duy trì môi trường sống lý tưởng cho cá, giun, tôm, v.v.
- Xử lý nước thải và công nghiệp hóa chất: Sử dụng trong các hệ thống gạt bùn và xử lý nước thải, giúp tách các hạt bùn và chất rắn từ nước.
- Sản xuất băng tải, công nghiệp thực phẩm và xi măng: Motor giảm tốc hỗ trợ trong sản xuất và vận hành các dây chuyền sản xuất băng tải, thực phẩm, xi măng.
- Chế tạo cần trục, cầu cảng và máy móc xây dựng: Motor giảm tốc được sử dụng trong chế tạo các thiết bị nâng hạ và xây dựng cầu cảng, đảm bảo sự ổn định và an toàn trong quá trình vận hành.
Như vậy, motor giảm tốc đóng vai trò không thể thiếu trong nhiều ngành công nghiệp và đời sống hàng ngày, từ việc điều chỉnh tốc độ của các thiết bị đến quy trình sản xuất quan trọng.
Ưu điểm của motor giảm tốc
- Tốc độ quay thấp, phù hợp với các ứng dụng yêu cầu tốc độ chậm: Motor giảm tốc cung cấp khả năng điều chỉnh tốc độ vận hành của thiết bị, rất hữu ích trong các trường hợp yêu cầu động cơ hoạt động ở tốc độ thấp.
- Mô-men xoắn lớn, lựa chọn tốt cho động cơ máy nâng, máy kéo,… Motor giảm tốc mang lại khả năng truyền đạt mô-men xoắn mạnh, thích hợp cho các thiết bị đòi hỏi sức mạnh cao như máy nâng, máy kéo, v.v.
- Kích thước nhỏ gọn, giúp tiết kiệm không gian lắp đặt: Thiết kế nhỏ gọn của motor giảm tốc tạo điều kiện thuận lợi cho việc lắp đặt trong không gian hạn chế.
- Trọng lượng nhẹ, giúp dễ dàng vận chuyển và lắp đặt: Motor giảm tốc có trọng lượng nhẹ, điều này giúp việc vận chuyển và lắp đặt trở nên dễ dàng hơn.
- Hiệu suất cao, tiết kiệm điện năng: Motor giảm tốc được thiết kế để hoạt động hiệu quả, giúp tiết kiệm điện năng trong quá trình vận hành.
Ưu điểm của động cơ không đồng bộ ba pha:
- Kết cấu đơn giản, giá thành rẻ: Động cơ không đồng bộ ba pha có cấu tạo đơn giản, điều này dẫn đến giá thành sản phẩm thấp, phù hợp với nhiều ứng dụng.
- Vận hành dễ dàng, bảo quản thuận tiện, không có gì quá khó khăn: Động cơ này dễ dàng vận hành và yêu cầu ít công tác bảo dưỡng, giúp tiết kiệm thời gian và công sức của người sử dụng.
- Sử dụng rộng rãi và phổ biến ở trong những phạm vi có công suất nhỏ và vừa: Động cơ không đồng bộ ba pha có thể áp dụng trong nhiều lĩnh vực với công suất nhỏ và vừa, từ gia đình, công nghiệp nhẹ đến các ứng dụng thương mại.
Ưu điểm của hộp giảm tốc:
1. Hộp giảm tốc hành tinh:
- Ưu điểm: Có tỉ số truyền lớn, nhỏ gọn, linh hoạt trong lắp đặt ở các không gian hẹp.
- Nhược điểm: Khả năng giải nhiệt hạn chế do cấu trúc nhỏ.
2. Hộp giảm tốc bánh răng:
- Ưu điểm: Giải nhiệt tốt, hiệu suất cao, dễ sử dụng và bảo dưỡng.
- Nhược điểm: Kích thước lớn, chiếm diện tích.
3. Hộp giảm tốc Cyclo:
- Ưu điểm: Cấu tạo đơn giản, tỷ số truyền lớn, thiết kế nhẹ.
- Nhược điểm: Không giải nhiệt tốt.
Tóm lại, các loại motor giảm tốc và hộp giảm tốc mang đến nhiều ưu điểm đáng giá trong quá trình vận hành, từ khả năng điều chỉnh tốc độ đến hiệu suất và tiết kiệm năng lượng.
Phân loại cấu tạo các loại motor giảm tốc
Motor giảm tốc trục vít: Bao gồm các bánh răng, mặt bích trục vào, lỗ thông hơi, vòng chắn dầu, gioăng cao su bảo vệ vòng bi, guồng xoắn trục vít (thép, tôi nhiệt luyệt tăng độ cứng và chống mài mòn).
Motor giảm tốc trục đồng tâm (cyclo): Trục ra, trục vào, bi đũa, chân đế, bánh răng cyclo (điều khiển tốc độ), mặt gang có ổ bi nhận lực từ motor, cánh quạt. Các loại động cơ giảm tốc cyclo được sử dụng nhiều nhất.
Motor giảm tốc loại nhỏ: Cấu tạo: Các vòng bi bạc đạn, bánh răng giảm tốc cấp 1 cấp 2, trục vào, trục ra. Lắp với motor 220v, motor DC hoặc servo.
d) Motor giảm tốc momen lớn:
- Có bánh răng nghiêng hoặc bánh răng côn, bánh răng hình xoắn ốc để tăng tiết diện tiếp xúc, tăng khả năng chịu lực. Vỏ hộp giảm tốc thường bằng gang dày.
e) Motor giảm tốc bánh răng côn:
- Cấu tạo: Nắp sampo bảo vệ cánh quạt, chân đế lắp ngang, chân đế lắp dọc, hộp cực đấu điện, phốt chịu nhiệt, hộp cực đấu điện, bánh răng truyền động lớn.
Các bánh răng côn được sử dụng trong các mô hình khác nhau.
Phân loại theo điện áp volt:
- Motor giảm tốc 3 pha điện áp 220/380V (công suất từ 0.09KW – 3.0KW) và 380/660V (công suất từ 4.0KW trở lên).
Phân loại theo kiểu lắp đặt:
- Chân đế (SH)
- Mặt bích (SV)
- Trục vuông góc (cốt âm, cốt dương)
- Hai trục song song
- Lắp với puly, khớp nối và nhông xích