Motor điện 1 pha được sử dụng rộng rãi trong cuộc sống, nhưng vẫn có những thắc mắc liên quan đến nó. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ một số thông tin hữu ích về loại động cơ này.
Định nghĩa như thế nào đối với motor điện 1 pha
Motor điện 1 pha, hay còn được gọi là motor điện 1 pha, là một loại động cơ có một cuộn dây pha duy nhất trong Stato và một nguồn cấp gồm một dây pha và một dây nguội (có thể đi kèm tụ điện để làm lệch pha). Tuy nhiên, khi chỉ sử dụng một cuộn dây pha mà không có đủ điện nguội, động cơ sẽ không thể tự động khởi động do thiếu từ trường cần thiết.
Để đảm bảo motor điện 1 pha có khả năng tự động khởi động, có nhiều cách tiếp cận khác nhau. Loại động cơ này được áp dụng rộng rãi trong nhiều ứng dụng, bao gồm máy nén khí, tời kéo, máy bơm nước và nó đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực công nghiệp.
Các bộ phận cơ bản của motor điện 1 pha
Cấu trúc của motor điện 1 pha bao gồm:
- Stator (phần tĩnh): Là phần không quay của động cơ, bao gồm một lõi thép và cuộn dây đồng được quấn xung quanh lõi. Cuộn dây này sẽ được kết nối với nguồn điện 1 phase sau đó tạo ra 1 trường từ. Stator tạo ra trường từ xoay chiều với tần số 50Hz hoặc 60Hz (phụ thuộc vào quốc gia sử dụng).
- Rotor (phần chuyển động): Là bộ phận quay của motor, chúng được bao bọc bởi lõi thép. Trong một số loại motor, roto được làm từ các tấm nhôm để tăng cường độ dẫn điện. Khi mà trường từ xoay của stato tạo từ trường, roto sẽ quay theo hướng ấy.
- Bạc đạn: Được đặt ở phía hai đầu của motor giúp hỗ trợ và giữ rotor quay một cách mượt mà. Bạc đạn có thể là loại chịu tải hoặc loại trượt.
- Các bộ phận khác: Bao gồm đệm làm kín, bulong, mặt làm kín, hộp đấu nối, bộ chuyển đổi điện áp và các bộ phận bảo vệ cho động cơ.
Nguyên lý mà motor điện 1 pha hoạt động
- Motor điện 1 pha hoạt động dựa trên nguyên tắc tạo ra một trường từ xoay chiều để thúc đẩy rotor quay. Khi động cơ được kết nối vào nguồn điện xoay chiều 1 pha, một dòng điện xoay chiều sẽ đi qua những cuộn dây trên stato, sau đó tạo ra một từ trường xoay chiều.
- Trong động cơ điện này, stator được thiết kế với hai cuộn dây đặt ở vị trí khác nhau trên stator và được kết nối vào nguồn điện 1 pha. Các cuộn dây này được gọi là cuộn dây chính và cuộn dây khởi động. Cuộn dây chính được người ta đặt theo hướng dọc trục của motor và tạo ra trường từ xoay chiều có tần số 50Hz hoặc 60Hz. Cuộn dây khởi động sẽ được đặt theo hướng ngang của motor và có số vòng quay nhỏ hơn cuộn dây chính.
- Khi động cơ được kết nối vào nguồn điện 1 pha, các cuộn dây trên stator tạo ra một trường từ xoay chiều. Trường từ này tạo ra một lực đẩy lên rotor, làm cho nó quay. Tuy nhiên, vì rotor ban đầu không có từ tính, nên nó gặp khó khăn trong việc bắt đầu quay. Do đó, cuộn dây khởi động được sử dụng để giúp rotor khởi đầu. Khi cuộn dây khởi động sẽ được kết nối với mạch, nó nhằm tạo ra một dòng điện xoay chiều lệch pha so với cuộn dây chính. Pha này tạo ra một từ trường xoay chiều thứ 2, được đặt sao cho vuông góc với từ trường của cuộn dây chính. Trường từ thứ hai này tạo ra một lực đẩy khác lên rotor, giúp nó khởi đầu quay.
- Khi rotor đã bắt đầu quay, cuộn dây khởi động sẽ bị ngắt khỏi mạch và động cơ tiếp tục hoạt động chỉ với cuộn dây chính. Do đó, động cơ điện 1 pha còn được gọi là động cơ khởi động tự động (single-phase induction motor).
Ứng dụng mà bạn nên biết về motor điện 1 pha
Hiện nay, motor điện 1 pha đang được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, bao gồm:
- Máy móc gia đình: Được áp dụng trong nhiều loại máy gia đình như máy giặt, máy hút bụi, máy cắt cỏ, máy cưa xích, và nhiều thiết bị khác.
- Thiết bị điện tử: Được tích hợp vào các thiết bị điện tử như máy tính, máy in, máy quay phim, và nhiều thiết bị khác.
- Thiết bị y tế: Được sử dụng trong các thiết bị y tế như máy xạ trị, máy chụp CT, và các thiết bị y tế khác.
- Công nghiệp: Được ứng dụng trong nhiều ứng dụng công nghiệp như máy nén khí, máy nghiền, máy bơm nước, máy cắt, máy kéo, và nhiều loại máy công nghiệp khác.
- Năng lượng mặt trời: Được dùng để chuyển đổi năng lượng ánh sáng mặt trời thành điện năng.
- Ứng dụng trong nông nghiệp: Sử dụng động cơ điện trong các máy móc nông nghiệp như máy bơm nước, máy cày, máy cắt cỏ, và nhiều thiết bị nông nghiệp khác.
- Thực phẩm và đồ uống: Sử dụng motor điện 1 pha trong các máy móc thực phẩm và đồ uống như máy xay sinh tố, máy làm kem, máy ép trái cây, và nhiều loại máy khác.